İşyerlerinde yıllık izin kurulu kurulması, görevleri ve işleyişi hakkında detaylı bilgiler.
İlgili yönetmeliğe göre, işçi sayısı yüzden fazla olan işyerlerinde işveren veya işveren vekilini temsilen bir, işçileri temsilen iki kişi olmak üzere toplam üç kişiden oluşan izin kurulu kurulması gerekmektedir.
Önemli: Yönetmelikte işyeri baz alındığından işverenin farklı işyerlerindeki çalışan sayılarının toplamına göre değil her bir işyerindeki çalışan sayısı ayrı ayrı değerlendirilerek yıllık izin kurulu kurma yükümlülüğü belirlenmelidir.
Yıllık izin kurullarının başlıca görevi işçilerin izin kullanacağı dönemleri belirleyen izin çizelgelerini hazırlamaktır. Kurul bu görevi yerine getirirken, işçilerin izin kullanma isteklerini dikkate alacak ve fakat çizelgeleri hazırlarken;
Kurul tarafından hazırlanan çizelgeler, nihai olarak işverenin onayına sunacaklardır.
Yıllık izin kurulu, yıllık izin çizelgelerini hazırlamak dışında:
Not: Belirtilen ikinci yükümlülük (kamplar ve geziler) çoğunlukla yerine getirilmemektedir.
İşveren Yükümlülüğü: İşveren izin kurulunun çalışmaları için gerekli yer, eleman, araç ve gereçleri sağlamakla yükümlüdür.
Yıllık izin kurulları, seçilen işçi üyeleri vasıtasıyla işçilerin yönetime katılmalarını sağlamakta ve yönetime katılımın örneklerinden birini oluşturmaktadır. İşçilerin yönetime katılımları ise hem çalışma barışının sağlanmasında hem de verimlilik artışında önemli bir yöntemdir.
Faydalar:
Tüm bu faydalarına rağmen yıllık izin kurullarının hazırladıkları çizelgeler işverenin onayına tabidir. Buradan hareketle, yıllık izin kurullarının işverenin yönetim hakkını ortadan kaldırmadığı, nihai kararın işverende olduğu açıktır.
Yönetim Hakkı: Yönetim hakkını ortadan kaldırmasa da kurulun yapacağı objektif değerlendirmeler, işverenin yönetim hakkını kötüye kullanması bağlamında sınırlayıcı olacaktır.
Yıllık izin kurulları çizelgelere uygun yıllık izin kullandırma zorunluluğu getirmese de en azından şirket kültürü olarak, yıllık izinlerin ait oldukları dönemlerde kullandırılmasını yerleşik hale getirebilecektir.
Yıllık iznin bölünerek kullandırılmasında işçinin onayı şarttır. Kurulun bulunması ve düzgün işletilmesi, bu onayın alınmasını da kolaylaştıracaktır. Dolayısıyla, yıllık izin kurulları yönetim hakkını dolaylı olarak sınırlandırmaktadır.
İzin kurulu, Yönetmelikte kendisine yüklenen görevleri yerine getirmek üzere yıllık izin çizelgelerinin hazırlanması sırasında ve gerektikçe başkanın çağrısı ile iş saatleri içerisinde toplanacaktır.
Karar Defteri: Toplantılarda alınan kararlar ve yapılan işler izin kurulu karar defterine yazılarak imzalanacaktır.
Hazırlanacak çizelgeler işverenin onayına tabi olduğundan, zaman zaman ihtiyaca uygun şekilde güncellenmesi gerekeceğinden, yıllık izin kurulunun da aralıklı olarak toplanması gerekecektir.
Önemli: Çizelgelerde yaptığı değişikliklerin, makul süre önceden yapılması gerekmektedir. Çünkü işçinin ani değişikliklerle planlarının bozulması da yıllık izin kurulunun amacına aykırı olacak, aynı zamanda işverenin yönetim hakkının kötüye kullanılması anlamına gelebilecektir.
Kurula işveren temsilcisi başkanlık eder.
1. Sendika Temsilcileri Varsa:
Kurulun başkanı dışında kalan işçi üyeleri ve yedekleri işyerinde varsa, işyeri sendika temsilcileri tarafından seçilir.
2. Sendika Temsilcileri Yoksa:
Sendika temsilcileri seçilmemiş işyerinde izin kurulunun işçi üyeleri ve yedekleri, o işyerindeki işçilerin yarıdan bir fazlasının katılacağı bir toplantıda açık oyla seçilir.
Seçim Süresi: İzin kurulu üyelerinin seçimi iki yılda bir yapılır.
Geçiş Dönemi: Yeni izin kurulu üyeleri seçilinceye kadar eski kurul üyeleri görevine devam eder.